Ο Σκύλος

Είναι ένα από τα αρχαιότερα ζώα που εξημέρωσε ο άνθρωπος. Είναι το πιο πιστό ζώο στο αφεντικό του. Είναι ζώο σαρκοφάγο θηλαστικό. Με την ουρά του ο σκύλος που ζούσε παλιά στην Κρήτη ξεπερνά το 1m και στο ύψος τα 40cm. Είναι από τα πιο έξυπνα ζώα στον πλανήτη, έχει αναπτυγμένες όλες τις αισθήσεις και είναι από τα ταχύτερα ζώα. Εύκολα προσαρμόζεται στις ανάγκες του αφεντικού του.

Η σκύλα γεννά ύστερα από κύηση 65 ημερών και κάνει γύρω στα 4 κουταβάκια. Ο σκύλος μπορεί να έχει την ειδικότητα του κυνηγόσκυλου, του μαντρόσκυλου ή του φύλακα. Εκδηλώνει τη χαρά του κουνώντας την ουρά του και εκδηλώνει τη συγγνώμη του βάζοντας την ουρά στα σκέλια. Το Κρητικό λαγωνικό ονομάζεται και Κρητικός Ιχνηλάτης.

Σκύλος

Η αναζήτηση των ριζών του Κρητικού Ιχνηλάτη , χάνεται στα βάθη τεσσάρων χιλιετιών. Όπως και το θέμα της καταγωγής του Ελληνικού Ιχνηλάτη, οι λαγωνικοί της αρχαίας Ελλάδος και οι λαγωνικοί της Μεσογειακής Ευρώπης, έχει εξακριβωθεί ότι οι ρίζες τους ανάγονται στους πανάρχαιους λαγωνικούς (σκύλους δρόμωνες) της αρχαίας Αιγύπτου. Οι σκύλοι αυτοί χαρακτηρίζονταν για το μεγαλόσωμο του σώματός τους, τον σπαθάτο και κομψό κορμό, τα σκέλη υψηλά, λεπτά, αλλά πολύ ισχυρά , τα όρθια αυτιά και την κουλουριασμένη ουρά, οι οποίοι χρησιμοποιούνταν στο κυνήγι της γαζέλας, σύμφωνα με σωζόμενες μαρτυρίες και απεικονίσεις στους τάφους των πρώτων 8 Δυναστειών (2895-2160 π.Χ.) και κυρίως του τάφου του Μέττεν, ο οποίος έλαβε στην αυλή του μεγάλου βασιλιά Χέοπα της 4ης Δυναστείας (γύρω στο 2720 π.Χ.) το αξίωμα του «Μεγάλου κυνηγού». Οι περίφημοι αυτοί κυνηγετικοί σκύλοι προέρχονταν από 2 είδη, τα οποία προέρχονταν από την Αφρική και την Ασία, τον άγριο Αβησσυνό σκύλο (Κάνις Σιμένσις) και από τον Ασσύριο Λαγωνικό. Πέρα από αυτούς τους μεγαλόσωμους λαγωνικούς στην αρχαία Αίγυπτο πριν από 4-5.000 χρόνια υπήρχε και μια άλλη κυνηγετική φυλή, αλλά ήταν πιο μικρόσωμη με όρθια αυτιά, κουλουριασμένη ουρά και ρυτίδες στο πρόσωπο, της οποίας τα χαρακτηριστικά ήταν σαν του σημερινού αφρικανικού σκύλου Μπασέντζι, με βάση απεικονίσεις σε τάφους και σε ζωγραφιές πάνω σε βράχους. Στα σκυλιά αυτά οι αρχαιολόγοι προσέδωσαν το όνομα «σκυλιά του Χέοπα».

Με την κατάκτηση της Αιγύπτου από τους Πέρσες και την πτώση της βασιλείας των Φαραώ, εξέλειψε και αυτή η φυλή. Είναι σκυλί μεσαίου μεγέθους (λίγο ψηλότερο απ' το Κόκερ Σπάνιελ) αλλά πολύ πιο λεπτό με εμφάνιση χαριτωμένη, λιπόσαρκη αλλά ισχυρή και ευκίνητη. Χαρακτηρίζεται από την σχολαστική καθαριότητά του (γλείφει όλο το τρίχωμα του όπως κάνει ο γάτος), δεν βρωμίζει το σπίτι του ιδιοκτήτη του λερώνει , δεν βρομάει, καθώς και δεν γαβγίζει. Έχει ύψος 40-43 cm, βάρος 10-11 κιλά, αυτιά όρθια, ουρά με ένα ή δύο δακτυλίδια. Κοντό τρίχωμα λευκό ως υπόξανθο, λευκό μέχρι και μαύρο, καστανό και τρίχρωμο (μαύρο κοκκινωπό και λευκό). Έχουν εξαιρετικά απόδοση στο κυνήγι. Ακολουθεί με αξιοθαύμαστη ακρίβεια και σιωπή τα ίχνη του όποιου θηράματος (Αντιλόπης, λαγού), κυνηγά και το πουλιά και είναι άριστος και αξιέπαινος θηραματοφόρος. Ειδοποιεί τον κυνηγό με την συμπεριφορά του χωρίς να γαβγίζει για την παρουσία θηρίου. Είναι επίσης πολύ καλό σκυλί σε ζητήματα συντροφιάς, όχι μόνο γιατί είναι σκυλί πολύ καθαρό, αλλά και έξυπνο, προσεκτικό, ζωηρό και εύθυμο. Έχει παρατηρηθεί ότι γίνεται μεγάλος και πολύ καλός φίλος των παιδιών, καθώς και αφοσιώνεται στον κύριο του και στο σπίτι.

Υπάρχουν σημαντικά κοινά σημεία μεταξύ αυτών των δύο αρχαίων φυλών, του Μπασέντζι και του Κρητικού Ιχνηλάτη, παρότι ζουν σε εντελώς και από κάθε πλευράς διαφορετικές βιοτικές συνθήκες και έχουν περάσει χιλιετίες και τους συναντάμε χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά και χωρίς τη δυνατότητα της επικοινωνίας και της διασταύρωσης, παρουσιάζουν πολλά κοινά στοιχεία, όπως γενική μορφολογική εμφάνιση, οξύληκτο ρύγχος, μαύρο ακρορρίνιο, παρόμοια σκέλη, κυρίως όρθια αυτιά και προπάντων κουλουριασμένη ουρά. Σε ό,τι αφορά την ουρά καμία κυνηγετική φυλή της Ευρώπης, η οποία να συγκαταλέγεται στα λαγωνικοειδή και στα λαγωνικά, ούτε οι ιδιαίτερα κατά τα άλλα όμοιες με τον Κρητικό Ιχνηλάτη μεσογειακές και νησιώτικες φυλές, Τσιρνέκο και Ποτένκο ιμπιζένκο, δεν έχουν κουλουριασμένη ουρά όπως την έχει διατηρήσει επί χιλιετίες κουλουριασμένη ο Κρητικός Ιχνηλάτης, κληρονομώντας την από τους λαγωνικούς της αρχαίας Αιγύπτου. Όλα τα άλλα είδη των λαγωνικών και λαγωνικοειδών έχουν μακριά ουρά, κατεβασμένη σχεδόν ευθυτενή ή ελαφρώς κυρτή. Και οι λαγωνικοί της αρχαίας Ελλάδας δεν είχαν κουλουριασμένη ουρά. Σε αντίθεση με την κυρίως Ελλάδα στην Κρήτη, κυρίως μετά, όπως εικάζεται, πρώτες ανεπιτυχείς εισαγωγές ψηλόσωμων λαγωνικών, συνέχισαν να φέρνουν πιο πολύ μικρόσωμα σκυλιά που συγκαταλέγονταν στην προαναφερθείσα φυλή των λεγομένων «σκυλιών του Χέοπα» και την σημερινή Μπασέντζι. Η διαπίστωση αυτή βασίζεται στα εξής:

1. Η εύρεση ενός αγαλματιδίου μικρόσωμου σκύλου που βρίσκεται στο αρχαιολογικό μουσείο του Ηρακλείου, το οποίο έχει όρθια αυτιά και κουλουριασμένη ουρά και μοιάζει με το Μπασέντζι και το σημερινό Κρητικό Ιχνηλάτη.
2. Η τραχύτητα και προπάντων τα πολλά βράχια και οι γκρεμοί της Κρήτης είναι εντελώς ακατάλληλοι για τον ορμητικό και πολύ γρήγορο καλπασμό των λαγωνικών, οι οποίοι χαρακτηρίζονται για το μάκρος των ποδιών τους.
3. Στο νησί δεν υπήρχαν λύκοι, ούτε αλεπούδες, προκειμένου να καταδιωχθούν, αλλά και αν υπήρχαν, τα αφιλόξενα και επικίνδυνα για τους λαγωνικούς απόκρημνα μέρη θα ήταν τόπος προστασίας τους.
4. Ακόμη δυσχερέστερο θα ήταν το κυνήγι των Κρητικών αίγαγρων, διότι, πέρα από το ότι διαβιούν σε ψηλά βραχώδη και κρημνώδη μέρη, αλλά ανεβαίνουν σε ψηλότερα και απρόσιτα εδάφη, πηδώντας από τον ένα βράχο στον άλλο ή περνώντας γρήγορα από δύσβατους κρημνούς, καθιστώντας το κυνήγι από άλλα λαγωνικά σχεδόν αδύνατο.
5. Κατά συνέπεια, είναι καταφανές ότι στην Κρήτη, εξαιτίας των ιδιαιτέρων συνθηκών, δεν ήταν εύκολο όχι μόνο να ευδοκιμήσουν, αλλά και να διατηρηθούν οι μεγαλόσωμοι λαγωνικοί. Αντί αυτών ευνοήθηκαν και αναπτύχθηκαν οι μικρομετριόσωμοι λαγωνικοί τύπου Μπασέντζι (όπως μαρτυρεί αγαλματίδιο του μουσείου Ηρακλείου), οι οποίοι, μέσα από τη διατήρηση βασικών στοιχείων του αρχαίου τύπου (όρθια αυτιά, περιτυλισσόμενη ουρά κ.λ.π), με το πέρασμα των αιώνων εξελίχθηκαν στο σημερινό Κρητικό Ιχνηλάτη.

Τα 4000 χρόνια διαμόρφωσης και εξέλιξης του Κρητικού Ιχνηλάτη, τον κατέστησαν ικανό να ανταποκρίνεται πλήρως στις ιδιαίτερες συνθήκες της Κρήτης, προσδίδοντάς του ισχυρή όσφρηση και ιχνηλασία, χωρίς την απώλεια της λαγωνικοειδούς μορφολογίας του, όπως έγινε με τον Ελληνικό ιχνηλάτη, ο οποίος κατέστη βρακχοειδής τύπος λόγω της πολύ πιο ευρείας κυκλοφορίας του στην Ηπειρωτική Ελλάδα και, κατ΄ επέκτασην, επικοινωνίας του με άλλες φυλές σκύλων. Τη διατήρηση του λαγωνικοειδούς τύπου του την οφείλει στην νησιωτική απομόνωση του και, φυσικά, στην διαβίωση του στις ορεινές περιοχές της Κρήτης, όπου η διασταύρωσή του με σκυλιά διαφορετικών φυλών δεν ήταν καθόλου εύκολη. Παρόλα αυτά έλαβαν χώρα τυχαίες διασταυρώσεις με ποιμενόσκυλα των ορεσίβιων κτηνοτρόφων. Όπως και ο Κρητικός Ιχνηλάτης έτσι και διατήρησαν το λαγωνικοειδή τύπο οι συγγενείς με τον Κρητικό ιχνηλάτη. Στην ιστορία του ο Κρητικός Ιχνηλάτης υπήρξε πολύτιμος συνεργάτης των κατοίκων των Κρητικών χωριών.

Χάρτες

Χάρτης καταλυμάτων