Ο Σκαντζόχοιρος

Σκαντζόχοιρος

Ο σκαντζόχοιρος είναι θηλαστικό νυχτόβιο ζώο της οικογένειας των Ακανθοχοιριδών. Έχει μήκος 30 εκατοστά και είναι διαδεδομένος σε όλη την Ευρώπη μέχρι τη Σιβηρία. Όλο το σώμα του εκτός από την κοιλιά του είναι γεμάτο αγκάθια. Έχει μαυροκαφετί χρώμα. Το χειμώνα πέφτει σε χειμερία νάρκη. Τρέφεται με μικρότερα ζώα και καρπούς. Το καλοκαίρι γεννά 3-4 μικρά ύστερα από κύηση 4 μηνών. Οι σκαντζόχοιροι ξεχωρίζουν εύκολα από τα αγκάθια τους, που έχουν μήκος περίπου 2 εκατοστά και χρώμα απαλό κίτρινο με ραβδώσεις. Τα αγκάθια είναι τρίχες στις οποίες η κερατίνη προσέδωσε σκληρότητα. Τα αγκάθια αυτά δεν είναι δηλητηριώδη και, σε αντίθεση με αυτά του αμερικανικού αναρριχητή ακανθόχοιρου (porcupine), μπορούν εύκολα να αφαιρεθούν από το ζώο. Καθώς ο σκαντζόχοιρος μεγαλώνει, κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής του, χάνει τα απαλά αγκάθια που είχε κατά τη γέννησή του και τα αντικαθιστά με μεγαλύτερα και σαφώς πιο σκληρά. Στρες ή ασθένεια είναι λόγοι απώλειας αγκαθιών.

Το λαιμό, το πρόσωπο και η κοιλιά του σκαντζόχοιρου καλύπτουν μαλακές τρίχες που έχουν χρώμα κιτρινωπό ή λευκωπό. Τα δάχτυλα των ποδιών του καταλήγουν σε νύχια δυνατά και γαμψά. Το θηλυκό ξεπερνά το αρσενικό σε πάχος και μήκος και έχει πιο μακρύ ρύγχος, γεγονός το οποίο χαρακτηρίζεται ως φυλετικός διμορφισμός. Οι σκαντζόχοιροι συνδέονται με τους ασπάλακες και άλλα εντομοφάγα, όπως οι μυγαλές, οι σωληνόδοντες και το deinogalerix, το οποίο έχει εξαφανιστεί.

Όλοι οι σκαντζόχοιροι μπορούν να τυλιχτούν σε σφιχτή μπάλα, και με τη βοήθεια υποδόριων μυών να κάνουν τα αγκάθια τους να πεταχτούν προς τα έξω. Η αποτελεσματικότητα αυτής της μεθόδου προστασίας εξαρτάται από τον αριθμό των αγκαθιών, και καθώς μερικοί σκαντζόχοιροι της ερήμου έχουν εξελιχθεί ώστε να μεταφέρουν λιγότερο βάρος, είναι πιθανότερο να προσπαθήσουν να διαφύγουν τρέχοντας ή ακόμα και να επιδείξουν στάση επιθετική απέναντι στον εισβολέα, τρυπώντας τον με τα αγκάθια τους, και ν' αφήσουν τη μέθοδο της μπάλας ως τελευταία λύση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να υπάρχουν διαφορετικοί εχθροί για διαφορετικά είδη: ενώ οι σκαντζόχοιροι του δάσους έχουν σχετικά λίγους εχθρούς, κυρίως πουλιά και ειδικότερα κουκουβάγιες, αλλά και νυφίτσες και σκύλους και φίδια, τα μικρότερα είδη όπως ο μακρώτις σκαντζόχοιρος έχουν ως επιπλέον εχθρούς τις αλεπούδες, τους λύκους και τις μαγκούστες.

Είναι, κατά κύριο λόγο νυκτόβια ζώα, παρότι διάφορα είδη μπορεί να βγαίνουν και κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τις πιο πολλές ώρες της μέρας ο σκαντζόχοιρος κοιμάται, είτε κάτω από κάποιο βράχο ή θάμνο ή σε μια τρύπα στο χώμα. Μερικά είδη μπορεί να έχουν διαφορετικές συνήθειες, αλλά οι περισσότεροι σκαντζόχοιροι χρησιμοποιούν τα λαγούμια ως μέσο καταφυγής από διαφόρους κινδύνους.

Όλοι οι άγριοι σκαντζόχοιροι μπορούν να πέσουν σε χειμέρια νάρκη, αν και δεν το κάνουν όλοι. Το αν ένας σκαντζόχοιρος θα πέσει σε χειμερία νάρκη ή όχι άπτεται από τη θερμοκρασία, την αφθονία του φαγητού και το είδος τους. Η διαδικασία έχει ως εξής: Το φθινόπωρο, στρώνουν μια φωλιά με βρύα και φύλλα κάτω από ένα δένδρο και πέφτουν σε χειμερία νάρκη, που διαρκεί ως το Μάρτιο ή τον Απρίλιο. Η θερμοκρασία του σώματος τους στην περίοδο αυτή πέφτει στους 5,5 βαθμούς C.

Οι σκαντζόχοιροι βγάζουν διάφορες φωνές και δεν επικοινωνούν μόνο με γρυλλίσματα και ρουθουνίσματα, αλλά και με δυνατά τσιρίγματα (ανάλογα με το είδος).

Στην Κρήτη υπάρχουν σκαντζόχοιροι σε όλους τους νομούς, κυρίως σε ορεινές περιοχές.

Χάρτες

Χάρτης καταλυμάτων