Ο Μεταξοσκώληκας, Βόμβυξ της Μουριάς

Μεταξοσκώληκας

Το μετάξι ήταν γνωστό στην Κίνα από την τρίτη χιλιετία π.Χ. Στην Ευρώπη εισήχθη τον 6ο αιώνα μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό. Ο μεταξοσκώληκας τρέφεται σχεδόν αποκλειστικά από το φύλλο της μουριάς. Από το στάδιο της προνύμφης, ο μεταξοσκώληκας έχει πολύ καλά ανεπτυγμένα τα μασητικού τύπου στοματικά μόρια. Έχει τρία ζευγάρια κανονικά πόδια και πέντε ζευγάρια ψευτόποδα. Ξεκινά την κατασκευή του κουκουλιού του πάνω σε μη ακανθώδη κλαδιά θάμνων αφού αλλάξει τέσσερεις φορές δέρμα. Καθόλη τη διάρκεια της κατασκευής του κουκουλιού της η κάμπια παύει να διατρέφεται. Στο κουκούλι μετατρέπεται σε χρυσαλίδα και βγαίνει με τη μορφή της πεταλούδας. Οι πεταλούδες αυτές ζουν μερικές μέρες χωρίς να διατρέφονται και οι κεραίες τους, οι οποίες είναι και όργανα όσφρησης, διαχωρίζουν τα αρσενικά από τα θηλυκά. Το αρσενικό με τις κεραίες του συλλαμβάνει και από απόσταση 1500 μέτρων μια αρωματική ύλη από το θηλυκό και, στη συνέχεια την προσεγγίζει για να ζευγαρώσουν. Πεθαίνει λίγο μετά το ζευγάρωμα, ενώ το θηλυκό ζει για 2-4 μέρες προκειμένου να γεννήσει 500-600 αυγά.

Παλιά στην Κρήτη έβαζαν τον μεταξόσπορο στο στήθος τους οι γυναίκες για να ανοίξει γρήγορα. Μόλις άνοιγαν τον έβαζαν πάνω σε καλαμωτές ή ψάθες και του έδιναν μουρνόφυλλο κομμένο με ψαλίδι ή μαχαίρι ψιλό σχεδόν σαν ταμπάκο. Η θερμοκρασία διαφύλαξης των μεταξοσκωλήκων ήταν 20-26 βαθμοί. Η υγρασία και ο φωτισμός ήταν μέτριοι. Για τριάντα μέρες έχει τη μορφή της κάμπιας και, κατόπιν, πλέκει το κουκούλι και κλείνεται για 15 ημέρες. Κατά το διάστημα αυτό των 15 ημερών έψηναν τα κουκούλια σε φούρνους για να μην αναπτυχθεί η κάμπια, διότι θα προξενούσε μεγάλη ζημιά. Επιπλέον, ο φούρνος είναι απαραίτητος, καθώς στραγγίζει την υγρασία αποτρέποντας κατά τον τρόπο αυτό την κακοσμία.

Το κάθε κουκούλι μπορεί να δώσει και πάνω από χίλια μέτρα μεταξοκλωστή. Από την εκκόλαψή μέχρι το τέλος της ζωής της η κάμπια δεν μεσολαβούν πάνω από 75 ημέρες.

Χάρτες

Χάρτης καταλυμάτων